De kracht van een kernbeeld: het veranderen van vaste patronen bij cliënten met autisme

Hoewel Brain Blocks oorspronkelijk begon als psycho-educatie rondom autisme, is de werkwijze inmiddels aanzienlijk verder ontwikkeld. Tegenwoordig leren cursisten in de Brain Blocks-cursus te werken met een kernbeeld. Hoewel psycho-educatie hierin nog steeds een rol speelt, biedt het kernbeeld als werkmodel een veel genuanceerder kader dan enkel uitleg over een andere manier van informatieverwerking. Een toelichting:

Bij de begeleiding van cliënten met autisme ligt de focus in psycho-educatie vaak, hoewel dit steeds verandert, op uitleg over de diagnose en de specifieke manier van informatieverwerking, zoals de behoefte aan structuur en duidelijkheid. Hoewel dit inzicht geeft in bepaalde gedragingen, kan het leiden tot een te beperkte interpretatie van het functioneren van de cliënt. Het gebruik van een kernbeeld binnen de Brain Blocks-methode biedt een bredere benadering: het brengt niet alleen de specifieke kenmerken van autisme in kaart, maar laat ook ruimte voor de unieke onderliggende patronen en dynamieken van elke cliënt.

Een goed voorbeeld hiervan is cliënt C, die met autisme gediagnosticeerd is. C zoekt duidelijkheid en structuur, maar zijn functioneren wordt ook sterk beïnvloed door onzekerheden en oude gewoonten. Door met een kernbeeld te werken, krijgt C een visueel overzicht van zijn gedachten, gevoelens en gedragingen. Dit maakt zichtbaar hoe zijn angst over wat anderen van hem denken en zijn drang om aan verwachtingen te voldoen, niet alleen te maken hebben met een behoefte aan structuur, maar ook met een behoefte aan bevestiging en bescherming.

In het kernbeeld ziet C stap voor stap hoe hij zich vasthoudt aan routines die voor hem ooit effectief waren, zoals voortdurend overwerken om alles goed te willen doen, ook al voelt hij dat dit hem nu belemmert. Het gebruik van Brain Blocks maakt deze dynamiek inzichtelijk en biedt handvatten voor verandering. Waar psycho-educatie vooral zou wijzen op de noodzaak van duidelijke structuur, toont het kernbeeld juist aan dat er kwetsbare delen zijn die om aandacht vragen en dat bepaalde patronen ruimte bieden voor verandering.

Zo werkt C bijvoorbeeld vaak over zijn eigen grenzen heen en vindt het lastig om eigen signalen van overbelasting op te merken. In het kernbeeld worden deze patronen zichtbaar, waardoor hij kan leren om bewuster keuzes te maken en beter te reageren op zijn eigen behoeften. In plaats van vast te zitten in oude copingstrategieën, kan hij met het kernbeeld oefenen om nieuwe gewoonten aan te leren en te verankeren, zoals het herkennen van signalen van overbelasting en het stellen van grenzen.

De werkwijze met Brain Blocks helpt cliënten om hun kwetsbare delen te erkennen en eigen patronen beter te begrijpen. Dit biedt hen meer dan alleen een cognitief begrip van hun diagnose; het geeft hen de mogelijkheid om actief aan de slag te gaan met wat hen helpt en belemmert. Door hun interne organisatie in kaart te brengen, ervaren cliënten niet alleen meer begrip voor hun eigen functioneren, maar kunnen ze ook daadwerkelijk stappen zetten richting duurzame verandering. Het kernbeeld biedt zo een waardevolle aanvulling op psycho-educatie door cliënten niet alleen inzicht te geven, maar hen ook daadwerkelijk handvatten te bieden om nieuwe, helpende patronen te ontwikkelen.